Αποδοχή Κληρονομιάς με Πράξη Δικηγόρου μετά το Νόμο 5095/2024

Μέχρι πρόσφατα, η αποδοχή κληρονομιάς ήταν μια αυστηρά συμβολαιογραφική πράξη, μια διαδικασία που φαινόταν στατική και αμετάβλητη μέσα στον χρόνο. Ωστόσο, το νομικό τοπίο με την εφαρμογή του νόμου 5095/2024 έχει ήδη αλλάξει.

Με το Νόμο 5095/2025, οι δικηγόροι αποκτούν πλέον ενεργό ρόλο στην αποδοχή κληρονομιάς, καθώς η τροποποίηση του άρθρου 812 ΚΠολΔ επιτρέπει στους κληρονόμους να προχωρούν στη δήλωση αποδοχής απευθείας στη γραμματεία του δικαστηρίου, με την υποχρεωτική παρουσία πληρεξουσίου δικηγόρου, ανοίγοντας νέες δυνατότητες τόσο στη νομική πρακτική όσο και στη διαχείριση της κληρονομιαίας περιουσίας.

Συγκεκριμένα, το άρθρο 812 ΚΠολΔ συμπεριλιλεαβε την Αποδοχή Κληρονομιάς με Πράξη Δικηγόρου και διαμορφώθηκε ως εξής:

«Η δήλωση αποποίησης κληρονομίας ή αποδοχής κληρονομίας με το ευεργέτημα της απογραφής, αποδοχής ή αποποίησης του λειτουργήματος του εκτελεστή ή παραίτησης από αυτό και αποδοχής του διορισμού κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομίας ή παραίτησης από αυτόν γίνεται στη γραμματεία του δικαστηρίου της κληρονομίας. Με τη διαδικασία του πρώτου εδαφίου δύναται να υποβληθεί και δήλωση αποδοχής κληρονομίας από τον κληρονόμο. Στην περίπτωση αυτή, ο δηλών έχει υποχρέωση να παρίσταται μετά πληρεξουσίου δικηγόρου».

Η νέα τροποποιημένη διάταξη επιτρέπει στους κληρονόμους να προχωρούν στην αποδοχή κληρονομιάς χωρίς τη συμβολαιογραφική πράξη, μέσω μίας διαδικασίας που ολοκληρώνεται στο δικαστήριο. Η πρακτική αυτή είχε ήδη εφαρμοστεί άτυπα σε συγκεκριμένες περιφέρειες (όπως στις Σέρρες και στη Θεσσαλονίκη), αλλά πλέον τυποποιείται και εφαρμόζεται σε πανελλαδική κλίμακα.

Η τροποποίηση αυτή δεν αποτελεί μια απλή διαδικαστική διαφοροποίηση, αλλά μια βαθύτερη μεταβολή στη νομική προσέγγιση της αποδοχής κληρονομιάς, καθώς δεν είναι αμελητέο το γεγονός ότι αναβαθμίζεται ο ρόλος του δικηγόρου και πλέον αναλαμβάνει ενεργό ρόλο στη διαδικασία, εκπροσωπώντας τον κληρονόμο και συντονίζοντας από την αρχή μέχρι το τέλος τη δήλωση αποδοχής κληρονομιάς.

Το νέο καθεστώς στην πράξη

Ενδεικτικά, τα βήματα που ακολουθάμε είναι τα εξής (σημειώνεται ότι κάθε υπόθεση είναι διαφορετική και χρειάζεται τη δική της προσέγγιση):

1. Σύνταξη της δήλωσης αποδοχής από τον πληρεξούσιο δικηγόρο.

2. Υποβολή της δήλωσης στη γραμματεία του αρμόδιου δικαστηρίου.

3. Παρουσία του κληρονόμου μαζί με τον πληρεξούσιο δικηγόρο κατά την υποβολή της δήλωσης.

4. Καταχώριση της δήλωσης και μεταγραφή στο Υποθηκοφυλακείο ή Κτηματολογικό Γραφείο.

   
   

Ο δικηγόρος, πριν προχωρήσει στη διαδικασία αποδοχής, διεξάγει νομικό και πραγματικό έλεγχο για να διαπιστώσει:

• Την ύπαρξη διαθήκης → Αν υπάρχει, απαιτείται να έχει κηρυχθεί κυρία από το αρμόδιο δικαστήριο.

• Τους κληρονόμους → π.χ. εντοπίζονται βάσει του πιστοποιητικού εγγυτέρων συγγενών και των διατάξεων του ΑΚ.

• Το αντικείμενο της κληρονομιάς → Περιλαμβάνει κινητή και ακίνητη περιουσία, τραπεζικούς λογαριασμούς, οφειλές, απαιτήσεις κ.λπ.

• Εμπράγματα βάρη & νομικές εκκρεμότητες → Ενδέχεται να υπάρχουν υποθήκες, κατασχέσεις, αγωγές ή οφειλές που επηρεάζουν την κληρονομιά.

Βασικά έγγραφα που μπορεί να απαιτούνται:

• Ληξιαρχική πράξη θανάτου

• Πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών

• Πιστοποιητικό περί μη δημοσίευσης διαθήκης ή περί μη αποποίησης

• Τίτλοι ιδιοκτησίας ακινήτων (π.χ. συμβόλαια, υποθηκοφυλακείο, κτηματολόγιο)

• Ε9 ή άλλα φορολογικά στοιχεία του κληρονομούμενου

• Διαθήκη (αν υπάρχει) – Κήρυξη ως κυρίας & Πιστοποιητικό Διαθηκών

Πριν από την πράξη αποδοχής κληρονομιάς, προβαίνουμε στη φορολογική τακτοποίηση και συμμόρφωση των κληρονόμων.

1. Υπολογισμός του φόρου κληρονομιάς → Βασίζεται στην αντικειμενική αξία των ακινήτων, στα λοιπά περιουσιακά στοιχεία και στις φορολογικές υποχρεώσεις.

2. Υποβολή δήλωσης φόρου κληρονομιάς στην ΑΑΔΕ → Η αποδοχή δεν μπορεί να προχωρήσει αν δεν έχει υποβληθεί η σχετική φορολογική δήλωση.

3. Ρύθμιση τυχόν οφειλών του κληρονομούμενου → Αν υπάρχουν χρέη στο Δημόσιο, αυτά κληρονομούνται και πρέπει να διαχειριστούν αναλόγως.

Η αποδοχή κληρονομιάς, ειδικά μετά την τροποποίηση του άρθρου 812 ΚΠολΔ, δεν είναι μια απλή τυπική διαδικασία, αλλά απαιτεί αυξημένη νομική προσοχή και εξειδικευμένη γνώση. Ο δικηγόρος καλείται όχι μόνο να εξασφαλίσει τη μεταβίβαση των περιουσιακών στοιχείων, αλλά και να διαχειριστεί πολύπλοκες νομικές προκλήσεις.

Συγκεκριμένα, η ύπαρξη πολλαπλών διαθηκών, η επίλυση θεμάτων διαδοχικών θανάτων, καθώς και η κατανομή των ποσοστών μεταξύ των κληρονόμων είναι συχνά ζητήματα που απαιτούν λεπτομερή νομική ανάλυση. Παράλληλα, η διασταύρωση τίτλων ιδιοκτησίας, ο εντοπισμός εμπραγμάτων βαρών και η  φορολογική συμμόρφωση αποτελούν βασικά στάδια που δεν μπορούν να παραλειφθούν, καθώς η παράλειψή τους μπορεί να οδηγήσει σε νομικά και οικονομικά αδιέξοδα.

Συμπέρασμα: Η αποδοχή κληρονομιάς με πράξη δικηγόρου δεν είναι μια απλή γραφειοκρατική πράξη, αλλά μια σύνθετη διαδικασία που απαιτεί εξειδικευμένη νομική καθοδήγηση. Ο σύγχρονος δικηγόρος δεν λειτουργεί απλώς ως διαχειριστής εγγράφων, αλλά ως στρατηγικός σύμβουλος, διασφαλίζοντας ότι η περιουσία του κληρονόμου μεταβιβάζεται σωστά και χωρίς νομικές εκκρεμότητες.

“Στην κληρονομική διαχείριση, όπως και στη ζωή, το μέλλον ανήκει σε εκείνους που προνοούν”.

Μην αφήσετε την πολυπλοκότητα του νομικού πλαισίου να σταθεί εμπόδιο στην προστασία της περιουσίας σας. Συμβουλευτείτε έναν εξειδικευμένο δικηγόρο και διαμορφώστε το μέλλον σας με ασφάλεια και βεβαιότητα!

Επικοινωνήστε μαζί μας

info@goldenlex.gr

+30 2106747917

Το περιεχόμενο αυτού του άρθρου είναι καθαρά ενημερωτικό και δεν αποτελεί νομική συμβουλή. Αν χρειάζεστε εξατομικευμένη νομική καθοδήγηση, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας.